21 yılda 8 tarım bakanı, 8 ayrı tarım politikası. Demek ki, birinin başlattığını diğeri beğenmemiş ve yeni politika üretmiş! Tıpkı milli eğitimdeki gibi. Ne âlâ memleket ! Birbirinden kıymetli reformlara(!) rağmen, tarımda ve eğitimde geldiğimiz nokta ortada. Bakanlar değişiyor ama iktidar aynı iktidar! Devlette devamlılık esastır. Başlatılan bir iş ne olursa olsun yarım bırakılamaz. Mücbir sebeplerle belki gecikir fakat neticede tamamlanır. Her gelen, bir öncekinin başlattığını yada yarım bıraktığını tamamlamak yerine, kendi politikasını uyguluyor. Lafa geldi mi, bayrak yarışı! Bu nasıl bayrak yarışı? Ülkenin zaten kısıtlı olan kaynaklarını heba etmek gibi bir lüksümüz yok. Fakat kimin umurunda?

2022 yılının Aralık ayının ilk haftası. CNN Türk’ün konuğu eski Tarım ve orman Bakanı Sn.Vahit Kirişci idi. Tarımla ilgili projelerini anlatmıştı. Konuştuklarını dikkatle not almıştım. Tarih de vererek, kulağa hoş gelen çok iddialı, çok güzel şeyler söylemişti. ☆ Kent tarımı ve tarımda etkin planlama; yerinde üretim, yerinde tüketim.

☆ Jeotermal seracılık

☆ Silivri ve Çatalca’daki arazileri tarıma açarak İstanbulu kendi kendine yeter hale getirmek…

☆ Ülkemizi kendi kendine yeter hale getirirken, dünyanın da gıda üssü haline getirmek. Tarımda İhracat patlaması yapmak! ☆ Tarıma verilen desteği bu yıl sonu itibariyle 40 milyar ₺, önümüzdeki yıl 56 milyar ₺ ye çıkarmak.

☆ Köy okullarını yeniden açmak…(Beni en çok heyecanlandıran da bu sözü olmuştu.)

Tarım ve Orman Bakanını konuk eden gazeteci; “Ne zaman tarımda ideal noktaya gelebileceğiz?” diye sormuştu. bakan, aynen şu cümleyi kullanmıştı “GELECEK YIL BU ZAMAN!” Yani 2023 yılının Aralık ayını işaret etmişti. 2024 yılının Şubat ayının ortasına geldik. Ne kadar yol aldık? Ne durumdayız acaba? Ülkenin tarımda kendi kendine yeter hale gelmesi demek; tarım ithalatına her yıl ödediğimiz 200 milyar ₺ den fazla paranın kasamızda kalması anlamına geliyor. Bunun üzerine birde tarımda ihracat patlaması yaptığımızı düşünün… Eski Tarım ve Orman Bakanının söylediklerine İnanmayan araştırabilir. Ben nasıl not aldıysam, bu konuşma TV Arşivlerinde de yerini aldı. Ne kadar iddialı cümleler.

Hepsi çok güzel, muhteşem projeler. Neden olmasın? Ülkemiz bunu başaracak potansiyele fazlasıyla sahip. Tarımı ayağa kadırmak; hemde 1 yılda, madem bu kadar kolaydı, neden bunca yıl bekledik? Bu kadar önemli bir konuyu çok daha önceden halletmeliydik. Haksızlık etmeyelim. Yukarıda da ifade ettiğim gibi mücbir sebepler girdi araya. Bunlardan biri seçim. Seçim ekonomisi nedeniyle kaynaklar bol kepçe dağıtıldı. (Şimdi önümüzde birde yerel seçim var.) Asla çıkmaz denen EYT bile çıktı. Üstüne 6 Şubat 2023 te büyük bir deprem felaketi yaşadık!

O bölgeyi yeniden imar etmek için çok büyük maddi kaynak ayırmamız gerekti. Sürekli artan dış borç ve cari açık, azalan merkez bankası rezervleri nedeniyle ülke zaten dar boğazda. Hayat pahalılığı ve enflasyon milleti canından bezdirdi. Sanırım, tarımla ilgili reform niteliğindeki bu büyük proje, ekonomik nedenlerle ötelenmek zorunda kaldı. Yada rafa kalktı. Aksi halde çoktan kendi kendimize yetiyor olacaktık. Onca tarım ürününü ithal etmemize gerek kalmayacaktı. Oysa ki, Sn. Kirişçi’yi dinlediğimde, ülkem adına ne çok umutlanmıştım. Yıllardır, elimden geldiği kadar yazılarımda bu konuya dikkat çekmeye çalışıyorum. Bugüne kadar tarım ve üretimle ilgili birçok yazı yazdım. Ne demişti Sn. Bakan; “Dünyanın gıda üssü olacağız.Tarımda ihracat patlaması yaşayacağız” Yukarıda sıraladığım nedenlerle bu iki beklentiden artık vaz geçiyorum. Dünyanın gıda üssü olmak ve ihracat patlaması şimdilik kalsın!. Gıda enflasyonunu kontrol altına alalım. Bari kendi kendimize yetelim. Hadi 1 yıl dan da vaz geçtim, 2 yıl olsun. Umarım, Sn. Kirişci’den sonra görevi devralan, hemşehrim, Sn. İbrahim Yumaklı bu güzel projeyi üzerine de koyarak devam ettirir. Gecikmeli de olsa hayata geçirir

. YA TÜKETEREK TÜKENECEĞİZ YADA ÜRETEREK BÜYÜYECEĞİZ! Dünya artık eski dünya değil. Küresel ısınma, Kuraklık, Afetler, Savaşlar… Tüm bunlardan en çok etkilenen ülkelerin başında geliyoruz. Kısıtlı olan ülke kaynaklarını; akıllı, verimli ve tasarruflu kullanmak zorundayız. Bizim israf edecek 1 kuruşumuz, 1 damla suyumuz yok!

Önceliğimiz; tarımda dışa bağımlılıktan kurtulmak olmalı. Aksi halde, bu kafa ile gidersek, yakın bir gelecekte gıdaya para ile de ulaşamayacağız. Topraktan geldik toprağa dönmekten başka çaremiz yok! Kurtuluş; Veysel’in şu dizelerinde saklı “Karnın yardım kazmayınan belinen Yüzün yırttım tırnağınan elinen Yine beni karşıladı gülünen Benim sadık yarim kara topraktır.” Anadolu insanı; bir kuruş geliri olmadan yaşamını yüz yıllar boyunca toprak sayesinde idame ettirdi. Tarım en öncelikli milli politikamız olmalıydı! Asıl beka burada!

Petrolümüz yok! Gazımız yok! Fakat çok daha değerli bir şeyimiz var! Dünyanın en verimli topraklarına sahibiz! Güneşimiz var. Suyumuz var. Genç ve dinamik bir nüfusumuz var. 120 binin üzerinde ziraat mühendisimiz var. Rusya ve Ukrayna’nın toprakları bizden daha mı verimli? Adamlar dünyanın gıda üssü olmuş! Konya büyüklüğündeki Hollanda tarımdan heryıl 100 milyar Euro kazanıyor. Akıl var, mantık var. Allah’ın verdiği nimeti biz neden değerlendirmiyoruz.! Geri zekalı mıyız, yoksa vatan haini mi?

ATA TOHUMU VE ORGANİK TARIMA AĞIRLIK VERMELİYİZ

Sağlığımızı tehdit eden GDO lu ürünlerden hızla uzaklaşmalıyız. Özellikle İsrail’in hibrit tohumlarından kurtulmalıyız. Bütün gücümüzle, yıllardır ihmal ettiğimiz tarım ve hayvancılığı tekrar canlandırmalıyız. Başka kurtuluş yolumuz yok! Bu konuda yeteri kadar geç kaldık. Marketlere gitmeye korkar olduk. Çocuklarımız ihtiyaçları kadar meyve yiyemiyor, süt içemiyor. Kasapların önünden bile geçemiyoruz.

Tarım, gelmiş geçmiş tüm hükümetler döneminde; çeşitli nedenlerle hep ihmal edildi. Köyden kente göçü adeta teşvik ettik. Şimdi, toprağı olan hayatta tutunmak için köyüne geri dönecek, dönüşler başladı bile.

Bugüne kadar yapmadığımızı artık seve(!) seve(!) yapacağız. İlahi adalet böyle bir şey işte! Aç kalmak istemiyorsak, buna mecburuz! Devlet herşeyi bir kenara bırakacak bütün gücüyle tarıma destek verecek! Artık geldiğimiz noktada başka çaremiz yok!

Gereksiz yatırımlar, durdurulmalı. Çiftçilerimize bedava mazot, gübre desteği verilmeli. Küçük baş hayvancılığı teşvik etmeliyiz. Tarımsal planlamaya geçmeliyiz. Modern tarıma, akıllı sulamaya yoğunlaşmalıyız. “Tarıma şu kadar destek verdik, bu kadar kredi sağladık, çiftçimizin her zaman yanındayız” vs. vs. Bırakın bu boş lafları. Onun için mi neredeyse tüm tarım ürünlerini ithal ediyoruz?! Sonuç ortada! Demek ki, yetersiz kardeşim. Yıllarca ihmal etmişiz tarımı. Bu saatten sonra nasıl toparlarız onu düşünelim.

Sebze, meyve, un, et ve süt fiyatları aldı başını gidiyor ! Dünyanın en verimli, en bereketli topraklarında; içinde bulunduğumuz durum tarım ve hayvancılık adına kaygı verici!

İlyas Erbay