VATANDAŞ KİMLİĞİMLE ŞERH DÜŞÜYORUM!

Bu günlerde, tekrar ülke gündemine getirilen “Kanal İstanbul Projesi”ne farklı bir bakış açısıyla, vatandaş kimliğimle ŞERH düşüyorum.

Yıllar önce, Bakü Tiflis Ceyhan (BTC) ham petrol boru hattı Projesinin telekomünikasyon ayağında, başlangıçtaki organizasyonda Transport Manager olarak görev almıştım. Fiberoptik kablo tesisi ile hattın sinyalizasyon işini üstlenmiştik. Zor fakat keyifli bir proje idi. Geceli gündüzlü çok yoğun çalışmıştık. Projenin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunu uluslararası akredite bir kurum (ILF) hazırlamıştı.Yıllar alan titiz bir çalışma sonucunda, binlerce sayfalık bir rapor ortaya çıkmıştı. Proje başlamadan çok önce ÇED çalışmaları başlamıştı. Jeologlar, zoologlar, doğa ve çevre bilimciler gibi bir çok uzman ÇED faaliyetlerinde görev almıştı. Projede görev alacak tüm personele ODTÜ, Hacettepe ve Bilkent üniversitelerinde düzenlenen sertifikali eğitimler verilmişti. Ben de; projede görev alacak olan, kendi gurubumuzdaki arkadaşlara İş Sağlığı Güvenliği Eğitimlerini vermiştim.

Güzergahın geçtiği tüm alanlardaki yaban hayatı, kuşların kuluçka dönemlerine varana kadar incelenmişti. Bölgedeki zehirli yılan ve akrep türleri belirlenmiş. Bunların panzehirleri bölgedeki sağlık merkezlerine bırakılmıştı. Çalışanların kıyafetleri, barınma yerleri. çöplerin toplanma şekli, kullanılacak araç ve gereçlerin özellikleri, hız limitleri, gürültü seviyeleri. kısaca her şey, her detay tanımlanmıştı. ÇED kurallarına uymayan yüklenici firmaların ekiplerinin faaliyetleri derhal durduruluyordu. ÇED yaptırımları nedeniyle epey zorlanmıştık. Kanal İstanbul’un ÇED raporunu hazırlayan firmayı tanımıyorum. Uluslararası akreditasyonu var mı? Saygın ve ciddi bir kurum mu? Bilmiyorum. Umarım BTC Projesinde olduğu gibi titiz bir çalışma yapmışlardır. Böylesine büyük projeler çok detaylı ve titiz hazırlık gerektirir.

Şerhim şudur; Geri dönüşü olmayan ve büyük maliyetler gerektiren bu tür projelerin getirisi götürüsü doğru hesaplanmalıdır. Çevresel etkiler, iklime ve jeolojik yapıya etkileri doğru değerlendirilmelidir. Bu projenin; bizim bilmediğimiz, ülkenin bekâsı açısından önceliği olabilir. Eğer öyle ise, bunlar halka iyi anlatılmalıdır. ABD tehdidi; Dedeağaç’a üs kurması, Yunanistan’ı silahlandırması, kuşatma altına alınmamız, boğazdaki tanker trafiği, güvenliğimiz gibi birçok faktör göz önüne alındığında bu proje zorunluluk arz edebilir. O zaman eyvallah. Aksi halde; İşsizlik, üretim. tarım, eğitim, iklim değişikliği , kuraklık tehlikesi gibi öncelikli ve büyük sorunlarımız varken; ülkemizin sınırlı kaynaklarının kanal için tüketilmesini doğru bulmuyorum. Başlangıçta projenin maliyeti 15 milyar dolar olarak hesaplanmıştı. Şimdi 65 milyar dolardan söz ediliyor. İşin ilginci, ülkenin 12 aylık cari açığı neredeyse bu rakam kadar! (57.8 milyar $ ) Biz çok zengin bir ülke değiliz. Kaynaklarımızı doğru ve verimli kullanmak zorundayız. Projelerimizi; hayatiyetini de dikkate alarak önceliklendirmemiz gerekir. Bugün yaşadığımız ekonomik sıkıntıların bir nedeni de; projelerimizi öncelik sırasına koyamadığımız içindir. Örnek mi? Tarım ve üretim önceliğimiz olsaydı, ülke kaynaklarının önemli bir kısmını tarıma, hayvancılığa ve üretime ayırabilseydik… Aciliyeti olmayan projelerimizi öteleseydik…Özetle, akıllı ve dengeli büyümeyi tercih etseydik, bu sıkıntıları yaşarmıydık?!

Henüz ortada kanal manal yok ama, dün basında yer alan haberlere göre; İstanbul Arnavut köyde, 1 milyon metrekare arazide, 12 bin 585 daire ve 450 ticari alandan oluşan, kanal manzaralı konut inşaatı başlamış bile. Bütün yapı ruhsatları alınmış. Emlak Konut GYO, KAP’a bildirimde bulunmuş. Tamamlandığında, burada 42 bin 500 nüfuslu bir şehir oluşacak. Bu konut projesinin maliyeti 12 milyar 53 milyon 890 bin TL cik! Görüldüğü gibi rant önden gidiyor. O araziler nasıl kapatıldı, kimler gözünü açtı, kimler aldı? Proje henüz ortada yokken metrekare birim fiyatları ne idi, şimdi ne kadar? Köşeyi dönen kim yada kimler? Bu uyanıklar kanalın yapılacağından emin olmasalar bu bölgeye para bağlarlarmıydı?.. Bu da ayrı bir yazı konusu.

Bu ülkenin bir vatandaşı olarak yukarıda sıraladığım nedenlerle Kanal İstanbul Projesine ŞERH düşüyorum. Özetle; ülke için gerçekten hayati önceliğe sahipse, kaynaklarımız yeterli ise, ancak o zaman yapılmalı. Aydınlarımız, bilim adamlarımız suskun kalmamalı, proje ile ilgili fikirlerini çıkıp cesaretle ifade edebilmeli. Karar ortak akılla alınmalı.

Not: rakamsal veriler, basında yer alan haberlerden ve ulaşılabilir kaynaklardan alınmıştır.

İlyas Erbay ilyas.erbay@gmail.com

Yorumlar

Yorumlar (Yorum Yapılmamış)

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek istermisiniz? Cevabı iptal etmek için tıklayın.

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.