Sevgili okurlar bugünkü yazımda toplumumuzun kitaplara ve okumaya yaklaşımını irdelemeğe çalışacağım. Yazar olma münasebetiyle yetişebildiğimiz kitap fuarlarına katılmaya çalışıyoruz. Haliyle insanlarımızın okumaya olan ilgisini, okumaya bakışını gözlemleme imkanı buluyoruz. Zaman zaman fuarlara gelen insanlarla diyaloglar kurarak da kitap ve okuma konusunda insanlarımızın yaklaşımını birebir öğrenme imkanı buluyoruz. Hemen en başta belirtmeliyim ki bu konuda toplum olarak durumumuz içler acısıdır. Neden ülke ve toplum olarak gelişemediğimiz, sanayide, teknolojide, uzayda, bilimsel buluşlarda, demokraside, adalet ve hukuk alanında vb. neden geride kaldığımız hususu, okumaya olan bu mesafeli toplum gerçekliğimiz ile doğrudan orantılıdır. Bir Kitap fuarı örneğini ele alarak toplumumuzun bu konudaki gerçekliğini ortaya koymaya çalışalım.

Geçen hafta Torbalı’da 5 gün olarak düşünülen ve planlanan bir kitap Fuarı düzenlendi. Cumhuriyet Yazarları Buluşması adı ile düzenlenen bu Fuara 30 dolayında yazar arkadaş katıldık. Belediyenin yer temini ve dizaynı ile düzenlenen fuar şehrin merkezi sayılacak bir alanında olmasına, reklamı vb. yapılmasına rağmen toplumdan fuara karşı hiç bir ilgi olmadı diyebiliriz. 5 Gün olarak planlanan fuarı ilgi olmayınca 4. günde sonlandırmak durumunda kaldık. 4 Gün boyunca fuar alanına gelen yurttaş sayısı iki yüz kişi olmadı dersem bir gerçeği ifade etmiş olurum. 200. 000 bin nüfuslu bir kentte 4 gün boyunca 30 kadar yazar emek ürünü kitaplarımızla fuarda beklememize rağmen toplamda iki yüz (200) kişinin bile uğramadığı bir fuar !! Hazin bir toplum gerçeği . Değil mi ? Bunu ekonomik durumla açıklamak isabetli bir izahat olmaz. Gün boyu kahvehane ve lokallerde okey oynamayı iş edinen bir toplum gerçeğimiz var. Her okey oyununda bir kaç kitap ederinde harcama yapan insan gerçeğimiz ortadayken kitaplara ve okumaya ilgisizliği ekonomik sıkıntı ile açıklamak bilimsel olmaz. Bu durum sadece Torbalı ile sınırlı bir durum değil tabi ki. Aşağı yukarı katıldığımız tüm fuarlarda benzer bir durumu gözlemlemekteyiz. Adını açık koymak gerekirse okumayı sevmeyen bir toplum gerçeğimiz var. Şu aşağıdaki tabloya baktığımızda bu durumu daha berrakça görebilir ve anlayabiliriz. Merak ettim, şöyle bir araştırayım dedim ve Google’a sorunca şu acı gerçekle karşılaştım Kitap okuma hususunda şu istatistiksel verilere dikkatle bakalım:

“Türkiye’de toplumun düzenli kitap okuma oranı % 0.1’dir. Kitap toplum yaşamında önem sıralamasında 235. sırada yer almaktadır. Toplumun % 75’i kitap okumuyor. % 40’ı hiç kütüphaneye gitmemiş bulunuyor. Kütüphaneye gidenlerin ezici çoğunluğu da okul- ders kitapları için gitmiş bulunuyor. Japonya’da kişi başına düşen kitap sayısı yılda 25, Fransa’da yılda kişi başına düşen kitap 7 iken Türkiye’de yılda 12 bin 89 kişiye 1 kitap düşmektedir. Japonya’da 1 kişi yılda ortalama 25 kitap okurken Türkiye’de bu ortalama gülünç orandadır = Yılda 6 kişi 1 kitap okuyor. ”

Sevgili okurlar yukardaki tablo acı gerçeğimizi ne kadar da çarpıcı ortaya koyuyor değil mi ? Peki okumayan bir toplum nasıl gelişebilir? Düşüncenin gelişimi okuma olmadan nasıl olabilir? Bilimsel buluşlar, icatlar ve yenilikler düşünce gelişmeden nasıl oluşabilir? Açıktır ki okumadan bunların hiç biri olmaz- olamaz. Neden gelişen dünyanın gerisinde kaldığımızı sanırım kolayca anlayabiliriz. Okuyan bir toplum olma umuduyla… Görüşmek dileğiyle.

Doğan Karaağaç

7 Kasım 2023