Milyonlarca emekli açlık sınırının yarısında ücretlerle yaşam mücadelesi veriyor. Fakat enflasyona ezdirilmemişler! İster gülün, ister ağlayın. “Fıkra bu kadar!” diyorlar ya, aynen öyle. Yıllarca “Emeklilere büyük müjde” başlıkları atan utanmaz basın bile artık utandı. Böyle başlıklara son verdi. Gerçi sayıları az da olsa, hala böyle haber yapan yalaka gazeteciler var.Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (Türk-İş) Kasım ayı araştırmasına göre; dört kişilik bir ailenin açlık sınırı 14 bin 25 lira oldu. Yoksulluk sınırı 45 bin 686 liraya çıkarken bekar bir çalışanın yaşama maliyeti de aylık 18 bin 239 liraya yükseldi. Bu rakamlar her ay daha da yükseliyor.

Çalıştıkları dönemde; aldıkları ücretler üzerinden farklı farklı primler ödeyerek emekli olan insanların, emekliliklerinde, primleri ve gün sayıları oranında farklı maaşlar almalarından daha doğal ne olabilir. Bu denge neden bozuluyor? Gün sayısı ve prim miktarı düşük olan emeklilere yüksek zam verilirken, diğerlerine haksızlık edilmiyor mu? Yüksek prim ödeyenler neden cezalandırılıyor. Emekli maaşlarının belirlenmesinde esas alınan; prim gün sayısının ve primin rakamsal miktarının hiç bir önemi kalmadı. Asgariden prim ödeyen ve prim gün sayısı düşük olan emeklilerin durumunu iyileştirmek için yapılan zamlar aynı oranda diğer emeklilere yansıtılmadığı için, adalet, hakkaniyet, sistem yerle bir edildi!

Birkaç yıl önce en düşük memur maaşının üzerinde maaş alan bir emekli şimdi en düşük memur maaşının yarısına düştü. Bunun en büyük nedenlerinden biride çalışanlara verilen seyyanen zammın emeklilere verilmemesidir. O halde bu duruma düşürülen bir emekli, karşılığını alamayacaksa, yıllarca neden yüksek prim ödedi?

Emeklinin maaşı 20 yılda kademe kademe eri(til)di. 4/A en düşük emekli maaşı 2003’te asgari ücretten yüzde 47 fazla idi. Bugün asgari ücret 11.402 lira. Koy üzerine % 47 yi en düşük emekli maaşının 16.758 TL olması gerekiyor. Peki bugün en düşük emekli maaşı ne kadar ? 7500 TL. Adaletinizi seveyim sizin. Emekliyi açlık sınırının bile yarısına mahkum ettiniz. Tebrikler!

Asgari ücrete ve en düşük emekli maaşına yapılan zam, emekli ve çalışan tüm kesimlere de aynı oranda uygulanmalıdır. Ne yazık ki, bu denge, son yıllarda, göz ardı ediliyor. Farklı farklı ülkelerde yaşamıyoruz! Asgari ücretli de, memur emeklisi de, işçi emeklisi de bu ülkenin insanı. Bir tarafa 3 verirken diğer tararafa 5 verilmesi kabul edilebilir mi?

Vatandaşın iliklerine kadar hissettiği gerçek enflasyon yerine TÜİK ‘in meşhur enflasyonunu hesaba alıyorsunuz. Hadi eyvallah da, zam yaparken bari ayrım yapmayın, adil olun!

2002 yılı en düşük emekli aylığı 257 TL Asgari ücret 184 TL En düşük emekli aylığı Asgari ücretin %40 üzerinde! 2022 yılı en düşük emekli aylığı 3500 TL Asgari ücret 5500 TL En düşük emekli aylığı Asgari ücretin %36 altında! 2023 yılı Ocak ayı Asgari ücret 8500 TL. En düşük emekli aylığı 7500 TL Temmuz ayı Asgari ücret 11.402 TL. En düşük emekli aylığı aynı.

Bu tablolarda gösteriyor ki, emeklilerin maaşları sistematik bir biçimde sürekli eri(tili)yor! Asgari ücretlinin alım gücünün ve refah seviyesinin yükseltilmesine kimsenin itirazı yok! İtiraz, adalet ve hakkaniyetin gözetilmemesine!

Milyonlarca emekli; çalışma hayatı boyunca ödediği primlerle ve vergilerle kendinden önce emekli olanları bir anlamda finanse etti. Şimdi emekli oldular. Çalışanlar da onları finanse ediyor. Bu bir döngü. Bu döngüyü hakkaniyetli ve sürdürülebilir olarak kurmak ülkeyi yönetenlerin asli görevidir.

Bu insanlar çalışma yaşamları boyunca tavandan prim ödedi. Birkaç yıl öncesine kadar haklı olarak, asgari ücretin iki üç katı emekli maaşı almakta idiler.. Dengeler ve hakkaniyet gözetilmediği için; son bir kaç yılda asgari ücrete yapılan zam oranı emeklilere aynı miktarda yansıtılmadı. Gelinen noktada; emeklilerin büyük bir çoğunluğunun maaşları asgari ücretin gerisinde kaldı.

Son açıklanan asgari ücretten sonra; fark emekliler aleyhine daha da açıldı. Şimdi de; en düşük memur maaşı 22 bin TL. Toplumda oluşan algı, memura ve memur emeklisine pozitif ayrımcılık yapıldığı yönünde. Ödediği yüksek primler nedeniyle, haklı olarak, yakın zamana kadar, en düşük memur maaşından daha yüksek emekli aylığı alan bazı SGK emeklileri; 22 bin TL rakamının da yarısına düşmüş oldu.

Bir önceki asgari ücrete yapılan %56 zam da işçi emeklilerine aynı oranda yansıtılmamıştı. Ne yazık ki, bu adaletsiz ücret politikası ısrarla sürdürülüyor. Sesini yeteri kadar duyurmayan emekliler sürekli mağdur oluyor. SGK emeklilerine % 100 zam yapılırsa, kayıpları bir nebze giderilmiş olacak. Fakat basından takip ettiğimize göre, bunun yarısı bile verilmeyecek, Makas emekliler aleyhine daha da açılmış olacak.

Sadece çalışanlar değil, toplumun tüm kesimleri enflasyona ezdirilmemeli. Fakat hiç umudum yok. Asgari ücret; son uygulanan %34 ara zamla 11.402 TL oldu. En düşük emekli maaşı halen 7.500 TL !

Öyle anlaşılıyor ki, SGK emeklisi yine yok sayılacak ve yine mağdur edilecek. Ayrıca; çalışanların %60’ını oluşturan asgari ücretliler aldıkları zamma rağmen açlık sınırının yine altında. Bu da ayrı bir handikap!

Ortada hiçte hoş olmayan tuhaf bir durum var. Düşük prim ödeyenler ödüllendirilirken, yüksek prim ödeyenler adeta cezalandırılıyor. Adalet ve hakkaniyet hak getire!

Yazıklar olsun.

İlyas Erbay