Türkiye’de yaklaşık 17 milyon emekli var. EYT düzenlemesi ile emekli sayısında artış da devam ediyor. Emeklilerin büyük kısmını SSK ve BAĞ-KUR emeklileri oluşturuyor. 2008 yılında sosyal güvenlik reformu yapıldığında çalışma hayatımızdaki üç kurum tek çatı altında, SGK ( Sosyal Güvenlik Kurumu) ismi altında birleştirildi. Sadece isim değişti. Hakkaniyetli bir düzenleme yapılmadığı için, sistem zaman içerisinde içinden çıkılmaz bir hal aldı. Zamlar; SSK, BAĞKUR ve ÇİFTÇİ emeklilerine farklı MEMUR emeklilerine farklı uygulanıyor. Açıklanan zam oranlarına göre; Memur emeklileri % 49.25 zam alırken SSK BAĞKUR VE ÇİFTÇİ emeklileri 6 aylık TUİK(!) enflasyonu olan % 37.57 alıyor. Oysaki aynı ülkede aynı ekonomik şartlarda yaşam mücadelesi veriyorlar.

1999 sonrasında sistem değişmişti. 10 yıl içinde aylık bağlama oranı yüzde 35, sonraki her yıl için yüzde 2 ve 25 yıldan sonra her bir yıl için yüzde 1.5 artış yapılarak hesaplanmaya başladı. 2008 yılından sonra aylık bağlama oranı yüzde 50’ye düşürüldü. Aylık bağlama oranı düştükçe emekli maaşları da azalıyor. Bu yetmez gibi birde TUİK in malum enflasyon hesabı emeklileri iyice mağdur etti. 2002 yılında asgari ücret 184 lira, en düşük emekli aylığı ise 257 lira idi. En düşük emekli aylığı asgari ücretten yüzde 40 fazla idi. Asgari ücret 17 bin 2 lira olarak açıklandı.

2002 yılında olduğu gibi yüzde 40 üzerine koysak bugün en düşük emekli aylığının 23 bin 800 lira olması gerekiyor. Yüksek prim ve gün sayısına sahip diğer emeklilerin maaşlarını da buna göre, kademeli olarak hesaplayabilirsiniz. Ödedikleri yüksek primlerin karşılığı olarak 2002 yılında asgari ücretin iki üç katı emekli maaşı alanlar şimdi açıklanan asgari ücretin altında kaldı.

Bugün itibariyle yaklaşık 6 milyon emekli 7500 lira alırken önemli bölümünün kök aylığı bu tutarın altında bulunuyor. 7500 lira Ocaktan itibaren son 6 aylık enflasyon farkı olan yüzde 37.57 zamla 10.317 olacak bu rakam en fazla 11 bine yuvarlanır. Milyonlarca emekli yine açlık sınırının çok altında maaşlarla yaşama tutunmaya devam edecek.

Sistem öyle bir alt üst olduki; yüksek prim ödemenin, çalışılan gün sayısının hiç bir önemi kalmadı. Birkaç yıl öncesine kadar asgari ücretin 2-3 katı emekli maaşı alanlar şimdi asgari ücretin altında kaldı. İşin tuhafı, ülkeyi yönetenler ve millet bunun farkında fakat herkes sessiz.

Emeklilerin feryadına kulaklar tıkalı, gözler kör. Bu orantısız, adaletsiz ve hakkaniyetsiz sistem bu şekilde devam edemez, etmemeli.

İlyas Erbay