Genellikle insanlar çevresiyle ilişkilerinde sorunlar yaşar. Arkadaş, eş dost, iş vb. ilişkilerimizde ağır basan sonuçlar genellikle hayal kırıklıkları, pişmanlık, hüzün, içerleme ve bazen de kavgaya varan bozuşmalar şeklindedir. İnsan ilişkisiz olamaz. Yaşam ilişkiler örüntüsü olmadan sürdürülemez.

Zira yaşamak için pek çok şeye gereksinim vardır ve bunca maddi ve manevi gereksinimi çevreyle ilişkiler kurmadan, ilişki örüntüleri geliştirmeden karşılamak imkansızdır. Hem çevre ile ilişkiler geliştirmeden yaşama takatimiz yok hem de çevre ile geliştirdiğimiz ilişkilerden dolayı çoğu zaman ve ağırlıklı olarak acı çekiyoruz. Nasıl yapmalı ? Acılı ve sancılı olmayan bir ilişkilenme biçimi geliştiremez miyiz ve yaşamı bunun üzerine tesis etme yolu yok mudur? Bu soruyu yanıtlamak için Kirpi Deneyiminden yararlanmak ve ders almak gerekir diye düşünüyorum.

Kirpiler pek çok acı veren pratikten sonra belli bir yaşa geldiklerinde bu konuda doğru bir duruşu geliştirmeyi başarırlar. Soğuk havalarda (ki genellikle yaşamın çoğunda soğuk hava ile muhatabız tüm canlılar olarak ) kirpiler büyürken soğuk havalarda birbirlerine sokularak vücut ısılarından yararlanarak ısınmaya çalışırlar. Ancak ne var ki her yakınlaşma girişiminde okları birbirinin vücuduna saplanır ve acı içinde birbirlerinden uzaklaşmak zorunda kalırlar. Bunu pek çok kez denerler ve her defasında aynı acı ile karşılaşır ve mesafe açmak zorunda kalırlar. Sonuçta pek çok acı deneyimden sonra kirpiler oklarının birbirlerine saplanamayacağı bir mesafede kalmaları gerektiğini anlar ve öğrenirler. Böylece çok yakınlaşmadan ve ama aynı zamanda birbirlerinin ısısından da yararlanmayı elden bırakmadan zorlu iklim koşullarının üstesinden gelmeyi başarmış ve öğrenmiş olurlar.

Kirpi deneyiminden dersler çıkarmak ve yararlanmak insan türünün ilişkilerinde sancısız ve acısız bir düzlem geliştirmesi için yararlı olur düşüncesindeyim. İnsan tek yaşayamaz ve tek başına yaşamdan tat alamaz. Dahası yaşama tek başına gücü yetmez. İlişkiler geliştirmek ve bu ilişkiler üzerinde gereksinimlerini karşılamak zorundadır. Dengeli ve sorun yaratmayan, acı vermeyen bir ilişki düzeyi olarak kirpi öğrenmesini ve deneyimini dikkate almalıyız. Ne birbirimize çok yaklaşmalı ne de uzak durmalıyız. Uzak durmak donmamıza yol açar- açabilir. Çok sokulmak ise bazı özelliklerimizin karşıdakine kirpi oku gibi batmasına ve acı çekmemize yol açar. O halde yapılması gereken “yeterince yakın ve gerekli uzaklıkta “durmak, hem çevremizdeki insanlarla güç birliği yapıp yaşamımızı geliştirirken aynı zamanda mesafe geliştirerek hem kendimizin hem de karşımızdakinin acı çekmesine zemin bırakmamaktır. Kirpi deneyiminden öğrenerek sağlıklı ilişkiler kurmak mümkündür.

Doğan Karaağaç

13 Mart 2025