İsviçre merkezli banka Union de Banques Suisses ( UBS ), küresel servet raporunu açıkladı. Rapora göre; 2028 yılına kadar dünyada en fazla milyoner artışı Tayvan’da olacak, ikinci sırada ise Türkiye yer alacak.

Milyoner sayımızın hızla arttığı doğru. Gelir dağılımındaki ve vergilendirmedeki adaletsizlik ortada iken milyoner sayımızın artması gayet normal.

Hazine ve Maliye Bakanı, “Aylık harcamaları 5 milyon TL’nin üzerinde olup hiç gelir beyan etmeyen kişileri gerçek kazançlarını vergilendirmek üzere denetim kapsamına alıyoruz.” demiş. Yılda 60 milyon TL harcayıp hiç vergi vermeyen 800 kişi varmış. Daha fazla olduğunu düşünüyorum. Kuyumcuların geçen yıl ortalama 16 bin 46 TL. Doktorların 27 bin 376 TL. Avukatların 17 bin 805 TL. matrah beyan ettiklerini de Sayın bakan açıklayınca öğrenmiş ve çok şaşırmıştım.

Kendi kendime,

* Aaaa, bunlar bugüne kadar denetim kapsamında değilmiydi?

* Değilse, hangi nedenle denetim kapsamına alınmadılar?

* Şimdi mi aklımıza geldi bunları denetim kapsamına almak?

* Geriye dönük olarak devletin vergi kaybı ne olacak? sorularını sormuştum!

Şimdiye kadar hiç vergi vermedilerse yada eksik verdilerse çok ayıp etmişler! Hakkımı helal etmiyorum, kınım kınım kınıyorum ! Çalışma hayatım boyunca 25 yıl maaşım üzerinden vergimi verdim. Sigorta primlerini ödedim. Yaptığım her alışverişte her Türk vatandaşı gibi KDV/ÖTV vb. vergileri ödemeye de devam ediyorum.

Parayı takip eden bir sistemin yoksa yukarıdakilere benzer birçok soruya muhatap olursun. Aslında, bundan 26 yıl.önce, 1998 yılında böyle bir sisteme sahiptik. Bülent Ecevit’in imzasıyla yürürlüğe giren “Nereden Buldun Yasası”, kazançların kaynağını ve vergisini sorgulamanın yolunu açmıştı. Bu yasa; 1998 yılında kara para ve vergi kaçaklığını “dur” demek için Bülent Ecevit ve ekibi tarafından çıkarıldı. Dönemin ekonomi bakanı ise Zekeriya Temizel idi.

“Nereden Buldun Yasası”, o dönem adından çok söz ettirmişti. Yasa, kazançların kaynağının ve vergisinin ödenip ödenmediğinin sorgulanmasına olanak sağlıyordu. Maliye Bakanlığı, lüks harcamalarına rağmen düşük vergi ödeyen mükellefleri vergi dairesine çağırıp, yaptığı yüklü harcamaların kaynağını sorgulayabilecekti.

Gel bakalım arkadaş. Sen 50 bin lira kazanç bildirmişsin. 20 milyon liralık evin, 5 milyon liralık otomobilin ve 50 milyon lira nakit paran var. Hani bunun vergisi?” diye sorulabiliyordu. “Miras kaldı veya piyangodan çıktı” deyip, belgeleriyle ispat edebilirse, sorun yoktu. Aksi halde, tespit edilen “servet farkı” safi irad yani gelir kabul ediliyor ve yüzde 35 Gelir Vergisi, bir o kadar cezası alınıyordu. O dönemde “Nereden Buldun Yasası”, ülkede tepkilere de neden olmuştu.

Ortaya çıkan siyasi tartışmalar ve panik havasıyla yasanın ertelenmesine karar verilmiş 9 Ocak 2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 4783 sayılı Kanun’la da kaldırılmıştı.

ABD, Fransa, İngiltere, İtalya ve diğer ülkelerde, bir kişinin servetinde artış olduğunda, “vergisi ödenmiş mi?” diye bakılıyor, ödenmemişse, sorgulanıp vergisi ve cezaları isteniyor.

Şu anki iktidarının 1. Yılında 9 Ocak 2003 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 4783 sayılı yasa ile kaldırılan Nereden Buldun Yasasının şimdi yeniden getirilmesi tartışılıyor.

Gelir ve servetin adil bir biçimde vergilendirilmesi sosyal adaletin sağlanabilmesi için şarttır. Verginin yükünü; zengine dokunmayıp, dar gelirliye ve fakire yüklemek vicdansızlıktır, haksızlıktır, adaletsizliktir, hatta ahlaksızlıktır.

İlyas Erbay