YETER ARTIK, OYNAMAYIN ŞU KANTARIN AYARLARIYLA!

Asgari Ücret Tespit Komisyonu, asgari ücrete yapılacak ara zam oranını görüşmek üzere 13 Haziran’da toplanacak. 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise hepimizi ilgilendiren yeni asgari ücret rakamıyla ilgili süreç 13 Haziran’da başlayacak. Temmuz ayından önce asgari ücret belirlenmiş olacak. Yüzde 30-35 aralığında bir zamla, net 11 bin -12 bin TL civarında bir asgari ücret rakamının ortaya çıkacağı tahmin ediliyor. Tabii ki, işverene maliyeti bu rakamın çok çok üzerinde olacak.

Asgari ücrete yapılan zamma, asgari ücretlinin yaşam standardının yükseltilmesine kimsenin itirazı yok. Itirazımız dengelerin gözetilmemesine! Emekliler bu ülkenin üvey evladı değildir. Asgari ücrete en son yapılan yüzde 54 zam; emekli ve çalışan kesimlere aynı oranda uygulanmadığı için, makas iyice açılmıştı. Korkarım yine aynısı olacak ve özellikle emekli kesim daha da mağdur edilecek. Adalet ve hakkaniyet bu mudur? Dengeleri böyle mi gözetliyorsunuz? Asgari ücrete yapılan zamları emeklilere neden aynı oranda yansıtmıyor sunuz?

2002 yılında; en düşük emekli aylığı 257 TL. Asgari ücret 184 TL idi. En düşük emekli aylığı asgari ücretin % 40 üzerindeydi ! 2022 yılında; en düşük emekli aylığı 3500 TL Asgari ücret 5500 TL En düşük emekli aylığı asgari ücretin % 36 altında! Şu anda; asgari ücret 8500 TL. En düşük emekli aylığı bu rakamın çok altında!

Milyonlarca emekli; çalışma hayatı boyunca ödediği primler ve vergilerle kendinden önce emekli olanları finanse ettiler. Yani bir anlamda, emekli olduklarında, alacakları maaşları çalışma dönemlerinde peşin peşin ödemiş oldular. Aslında bu sosyal bir döngü. Dengenin, hakkaniyet ve adalet göz ardı edilerek bozulmasını son derece tehlikeli buluyorum. Döngünün devamlılığını hassasiyetle sağlamak ülkeyi yönetenlerin asli görevidir. Çalışma yaşamı boyunca, yüksek prim ödeyen milyonlarca emekli birkaç yıl öncesine kadar haklı olarak, asgari ücretin iki, üç katı maaşı alıyordu. Bu hassas denge gözetilmediği için şimdi maaşları asgari ücretin çok altına düştü! Öyle anlaşılıyor ki, daha da düşecek!

Dengelerle oynanmadan öncesine, 21 yıl önceye, 2002 yılı rakamlarına dönersek; O dönemde en düşük emekli aylığı asgari ücretin % 40 üzerinde idi. Bu ay belirlenecek olan asgari ücret; tahmin edildiği gibi 11/12 bin ₺ olacaksa; en düşük emekli aylığının da % 40 fazlasıyla 15.400 ₺ / 16.800 ₺ olması gerekiyor. Bu da emeklilere en az %100 zam anlamına gelir. Taşların tekrar yerine oturması için olması gereken de budur. Devlet, işverenden beklediği bonkörlüğü her nedense, özellikle de emekliler söz konusu olduğunda, kendisi göstermiyor.

Bir başka konu; piyasada iş yapan çok sayıda müteahhit ve taşeron var. Asgari ücretlilerin büyük bir kısmı buralarda istihdam ediliyor. Patronların bu son zamdan sonra haklı olarak, aldıkları, devam etmekte olan ihaleler için fiyat güncellemesi talebi olacaktır. Aksi halde, işçi çıkarmak zorunda kalacaklar! Bildiğim kadarıyla, devlet kendisine bağlı çalışan müteahhit ve taşeronlar için bu güncellemeyi yapıyor. Aynı güncelleme özel sektör içinde zorunlu olmalı. Tabii, ülke gerçeklerini de göz ardı edemeyiz; ekonomisi güçlü gelişmiş ülkelerde 3 yada 4 çalışana 1 emekli düşerken, bizde 1.8 çalışana 1 emekli düşüyor. EYT ile birlikte bu oran 1.3’e geriledi!

Çalışan sayısını artıramazsak ki, uzun vadede bile bu mümkün görünmüyor? Zira, çalışan sayısını mevcut sayının en az iki katına çıkarmak gerekiyor. Bu hiç kolay değil! Biz, tam tersine zaten yüksek olan emekli sayısını daha da yükseltiyoruz. Bu vahim durum; gelmiş geçmiş tüm hükümetlerin oy kaygısıyla uyguladıkları popülist politikaların bir sonucudur. Ne yazık ki, bu popülist politikalar ısrarla devam ettiriliyor… İstihdam yaratacak, üretime dönük yatırımlar yerine tüketimi özendiren politikalar tercih ediliyor. İsrafa, şatafata, sığınmacılara giden kaynaklar…liyakatsiz görevlendirmeler… Ülkenin hayati öncelikleri gözetilmeden, plansız ve programsız yapılan yatırımlar…Tüm bunlar ülkeyi büyük bir hızla açmaza sürüklüyor!

Şu acı gerçeği bir kez daha hatırlatmakta yarar var. Piyasaları kontrol altına alıp, enflasyonu düşürmedikten sonra; ücretlere yapılacak zammın hiç bir önemi yoktur.

İlyas Erbay

ilyas.erbay@gmail.com

Yorumlar

Yorumlar (Yorum Yapılmamış)

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek istermisiniz? Cevabı iptal etmek için tıklayın.

Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.