Ekonomimiz iyiye gidiyormuş Hazine ve Maliye Bakanı böyle söylüyor. 18 Mart rakamlarına (5 ay öncesine) geri dönmüşüz. Merkez Bankası bürüt rezervlerimiz tekrar 170 milyar doların üzerine çıkmış. Enflasyon düşüyormuş. Finansal göstergeler iyiye gidiyormuş.

Görüldüğü gibi ekonominin vitesi 1 ileri 5 geri! Bu durumu, tamircim Hasan ustaya sordum. Hasan ustayı tanırsınız zaman zaman yazılarımda kendisinden söz ediyorum. “Ustam bu nasıl iş, sorun nedir?” dedim. “Montaj hatası abi şanzıman ters takılmış” dedi. Peki çözüm ne dedim. Yeni nesil 7 ileri otomatik şanzımanla değiştirmek lazım dedi. Valla bu motora 7 ileri otomatik şanzıman uyar mı? Orasını bilemem, beni aşar diye de ekledi.

Neyse, daha fazla sulandırmadan hatırlayalım, 19 Mart 2025 tarihinde ne olmuştu? İstanbul Belediye Başkanı, Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu gözaltına alınıp daha sonra tutuklanmış, diploması iptal edilmiş, şirketine el konulmuştu. Bu olayı ilerleyen günlerde çok sayıda gözaltı ve tutuklamalar izlemişti.Bu olaylar ülkede büyük bir güven kaybına neden olmuş, yurt dışı sermaye hızla çıkışa geçmiş, yurt içinde de insanlar altın ve dövize yönelmişti. Merkez Bankası, ortaya çıkan yüksek döviz talebini karşılamak ve kurun aşırı yükselmesini engellemek için yaptığı döviz satışı sonucu büyük rezerv kaybına uğramıştı. İnişe geçmiş olan politika faizi, dolarizasyon ve döviz kaybını önlemek için yeniden yükseltilmişti. 19 Mart Operasyonu’nun yarattığı kriz ortamından olumsuz etkilenen enflasyon beklentileri, enflasyonla mücadeleyi zorlaştırmıştı.

Bakan beyin 18 Mart rakamlarına geri döndük dediği budur. Ülke 5 ay öncesine anca geri dönmüş. Bir tutuklama ile ekonominin aldığı darbeye bakar mısınız? Şimdi, bakalım ekonomi gerçekten iyiye gidiyor mu? Uzun uzun rakamlar vererek kafanızı şişirme niyetim yok. Cari açık ne kadar? İç ve dış borç durumu nedir? Ödemeler dengesinde ne durumdayız? Enflasyon gerçekten düşüyor mu? Açlık ve yoksulluk sınırı rakamlarının altında ücret alan insanlarımızın sayısı nedir? Emekliler ne durumda? Sosyal yardıma muhtaç hane sayısı nedir? Bunları şimdilik bir tarafa bırakalım.

Sadece işsizlik rakamları üzerinden olaya bakalım. Malum, bir ülkenin ekonomisi hakkında; işsiz sayısına bakarak kolaylıkla kanaat sahibi olabilirsiniz. DİSK-AR’ın verilerine göre; Türkiye’de geniş katılımlı işsiz sayısı 14 milyona ulaşmış. Geçen yıl Haziran ayında bu sayı 11 milyon 700 bin idi. Bir yıl içerisinde 2 milyon yeni işsiz ile 13 milyon 800 bin kişiye yükselmiş.

Türkiye’deki işsiz sayısı tüm AB ülkelerinin toplam işsiz sayısından fazla. Avrupa birliğinde Fransa ve Almanya başta olmak üzere irili ufaklı 27 devlet var. Bu 27 devletin toplam işsiz sayısı 12 milyon 967 bin.

Haa, bu arada enflasyon da düşüyormuş. Kastedilen TÜİK in malum enflasyonu herhalde! Valla ekonomi diplomam yok. Bana kalırsa düşen enflasyon değil TALEP. Millette para yok para. Insanlar alamayınca düşse ne olur? Talep düşünce enflasyonun da düşmesi gayet normal.

Os.ruktan nem kapan son derece kırılgan bir ekonomimiz var. Bu aşırı kırılganlığın nedenlerini ortadan kaldırmadan ekonomide düzelme beklemek hayalcilik olur. Bir ileri, beş geri… 5 ay öncesine geri döndük diye sevinelim mi?

İlyas Erbay