Yaz geliyor, havalar ısınmaya başladı. Plajlara, piknik alanlarına, parklara akın edeceğiz.

Dünyanın en güzel, en özel coğrafyasına, en eski tarihi eserlerine, en güzel ormanlarına, en güzel plajlarına sahip olsak ne fayda. Kıymetini bilmedikten sonra.

Kendimizden başka hiç bir şeyi düşünmüyoruz. Yaşadığımız gezegenin, hatta yaşadığımız şehrin, içinde bulunduğumuz çevrenin bile farkında değiliz.

Hayvanlar doğaya sadece ayak izlerini bırakırken, biz insanlar her yerde pis izlerimizi bırakıyoruz.

Yıllar önce, başımdan geçen ve unutamadığım bir anımı paylaşmak istiyorum. Bu konuda azda olsa, bir farkındalık yaratabilirsem ne mutlu bana.

35 yıl kadar önce idi. Sakarya’da çalışıyorduk. Bir akşam üzeri, şantiye dönüşü araçlarımızı yıkamak için Sapanca gölü kıyısına geldik. Gölün sığ ve güvenli bir yerinde durduk. Araçlarımızı kıyıdan bir kaç metre içeriye gölün içine, zeminin sert ve taşlık olduğu bir yerine çektik. Bu şekilde, fırçalarla kolayca araçlarımızı temizliyorduk. Bizimle birlikte çalışan Alman mühendis arkadaşımız aracını gölün içine çekmek yerine, geride bir yere park etti. Kova ile gölden su taşıyarak aracını temizlemeye başladı. “Neden sende bizim gibi yapmıyorsun? Aracını daha kolay temizlerdin” dediğimde; “Benim o gölü kirletmeye hakkım yok! Göl sadece bana ait değil, tüm insanlar buradan yararlanıyor” dedi. Hiç bir şey diyemedim, sadece haklısın diyebildim, çok utanmıştım. Aradan geçen 35 yıla rağmen bu anımı unutamıyorum.

Bunca yıldan sonra, şimdi Sapanca gölü ne durumdadır acaba?

Bir Avrupalı, o gün, çocuk yaşlarda aldığı eğitimin gereğini yapmış, bize unutamayacağımız bir ders vermişti. Sapanca gölünün bugün ne durumda olduğunu tahmin etmek hiç zor değil. Manzara her yerde aynı! Yazın denize gidiyoruz; plajlarda ne ararsan var. Sigara izmaritleri, çocuk bezleri, cam kırıkları, poşetler, yiyecek ve içecek artıkları vb. Pikniğe ormanlarımıza gidiyoruz, görüntü yine aynı. İnsanlar yemiş, içmiş pisliğini bırakmış gitmiş. Ayrıca ormanlarımız çeşitli nedenlerle hızla yok ediliyor.

Müslüman bir milletiz. Temizlik imandan gelir diyoruz, fakat; çevre ve temizlik konusunda duyarsız ve özensiziz. Çevre bilincini, doğa sevgisini çok küçük yaşlarda ailede ve okullarda verememişiz.

Ülkemizin turizm bölgelerinde tatil yapan yada konut alıp, yerleşen Avrupalı insanlardan da utanmıyoruz. Sabahları ellerinde büyük birer poşetle kıyılarımızdan çöp topladıklarına bir çoğumuz şahit olmuşuzdur. Ben buna Kuşadasında birçok kez şahit oldum. Bu insanlar çevre bilincine çok küçük yaşlarda erişmişler. Bizim insanımızın yarattığı o pis görüntü onları bu yüzden çok rahatsız ediyor.

Kendi ülkemizde, bizim çöplerimizi toplayan bu insanlardan ders almamız gerekmez mi? Tam aksine, biz ne yapıyoruz? Pikniğe gidiyoruz, ormanı yakıyoruz. Bir mangal meraklıdır gidiyor. Sahile gidiyoruz, çöplerimizi bırakıyoruz. İsmini duyduğumuz her kumsala, her tatil beldesine, her köye, her parka gidiyoruz. çocuğumuzun altını değiştirdiğimiz bezini, içtiğimiz meşrubatın kutusunu oralara atıyoruz. Buralara bizden sonra da birileri gelecek, hadi onu geçtim, biz tekrar geleceğiz, temiz bırakalım diyen yok! İçtiğimiz meşrubatın, biranın şişesini, bıraktığımız çöpü arkamızdan biri mi toplayacak? Konuşurken, söz çevreden ve temizlikten açıldığında, mangalda kül bırakmıyoruz. Fakat ne acıdır ki, söylemlerimizle eylemlerimiz aynı değil.

Ne ailede, ne de okullarda; çocuklarımıza çevre bilincini, doğa ve hayvan sevgisini aşılayamadığımız gerçeği gün gibi ortada! Hayvanlarımıza da acımasızca eziyet eden insanları ibretle izliyoruz.

Doğamız hızla kirleniyor ve gözümüzün önünde yok oluyor. Sera gazları, küresel ısınma ve kuraklık gibi büyük tehditlerle karşı karşıyayız. Denizlerimizi ve akarsularımızı da evsel atıklarla, kimyasallarla kirletiyoruz. Geçtiğimiz yıllarda müsilaj görüntülerini hep birlikte izledik. Bu görünen tarafı! Bir çok deniz canlısının nesli bu yüzden tükendi. En temiz plajlarımızın bulunduğu Dilek Yarımadası Milli Parkında; bir çok kez nereden bırakıldığı belli olmayan atıkların (muhtemelen sintine) kıyıya kadar geldiğine tanık oldum. Milli parklarımız da bile durum böyle ise vay halimize.

Milli eğitimimiz her gelen iktidarın oyuncağı olmuş. Çevre ve iklim değişikliği dersini daha geçen yıl uygulamaya almışız. Oda seçmeli ders olarak. Ortaokul 6, 7. 8. sınıf öğrencileri, bu dersi görmeye başlamış. Bu ders, İlk okuldan lise son sınıfa kadar zorunlu olmalı. Yazılı ve görsel basın çevre konusunda bir farkındalık yaratmak için üzerine düşeni yapmalı.

Dünyamız bize gelecek kuşakların emaneti. Lütfen bu emanete sahip çıkalım. Onu iyi koruyalım. Çocuklarımıza yaşanabilir, tertemiz bir dünya bırakalım.

İlyas Erbay